مسجد سلطانی بروجرد

 

از آثار تاریخی در بروجرد مسجد سلطانی (امام) است، در مرکز شهر و در کنار راسته بازار  که یکی از ارزشمندترین بناها به شمار می‎رود. صحن این بنا به طول و عرض 47× 61 مترمربع و در وسط آن حوض بزرگی قرار دارد. طرح و نقشه این مسجد با مسجد شاه (امام) تهران و قزوین شبیه به هم و در یک دوره بنا شده است. لحاظ فرم معماری از نوع مساجد چهار ایوانی است. مسجد با بیش از ۷۰۰۰ مترمربع وسعت، بزرگترین مسجد تاریخی غرب ایران است. مسجد دارای سه درگاه است، درگاه شمالی آن به طرف خیابان جعفری، دارای طاق و مقرنس‎های بسیار زیباست که با کاشی خشت هفت رنگ به سبک دوره قاجاری تزیین و در میان آن نام فتحعلی‎شاه قاجار (50- 1212ق) نقش بسته است. راه ورودی غربی آن به سمت بازار دواتگران و به خیابان صفا راه دارد، شبستان جنوبی زیرگنبد اصلی با بلندای طاق 17.5 متر و حاشیه آن با کاشی‎های سیاه و قهوه‎ای تزیین و محراب این شبستان گچبری شده است. ایوان شمالی مسجد 17 متر بلندی و حاشیه آن با کاشی معرق تزیین شده که در نوع خود از کاشی‎های بی‌نظیر قاجاریه به شمار می­آید. مسجد امام دارای ارسی‎های مشبک و زیبای که در آن 61 حجره وجود دارد. این بنا در دوره قاجاریه (فتحعلی‌شاه قاجار) روی ویرانه‌های یک مسجد بسیار قدیمی بناشده و به شماره 394 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بروجرد دارای دو مسجد جامع عتیق و حدیث بوده که جامع عتیق مسجد جامع کنونی است و پیش از اسلام آتشکده بوده است. مسجد جامع حدیث به احتمال در محل مسجد سلطانی قرار داشته است. در دوره زندیه بنای مسجد جامع حدیث تخریب و مسجد جدیدی بر روی آن پایه گذاری شد که در زمان فتحعلی شاه قاجار به پایان رسید و به همین دلیل نام سلطانی بر آن نهاده شد. بنابر کتیبه ایوان غربی، دو ایوان غربی و شرقی مسجد سال ۱۲۰۹ق تکمیل شده‌اند. مهمترین بخش ­های مسجد عبارتند؛ گنبدخانه، شبستان جنوب غربی، شبستان جنوب شرقی، شبستان شمال غربی، شبستان شمال شرقی، شبستان زمستانی در زیر شبستان جنوب غربی، حجره‌های فوقانی محل اسکان و تحصیل طلاب علوم دینی، برف‎انداز، قاضی شرف و شبستان جدید غربی که با عنوان مصلای بروجرد ساخته شده و دارای دو طبقه است. مسجد دارای چهار طاق و ایوان بزرگ در چهارگوشه است. حیاط بزرگ مسجد دارای ابعاد ۶۱ در ۴۷ متر و حوض بزرگی در وسط آن قرار دارد. مسجد دارای سه درب که درب غربی به خیابان صفا، درب شمالی به خیابان جعفری و درب شرقی به بازار دواتگرها باز می‌شود. در ایوان غربی این مسجد کتیبه‌ای قرار دارد که بیان می‌دارد فتحعلی شاه مالیات خبازان این شهر را بخشیده است. در زمین لرزه فروردین ۱۳۸۵ خسارت زیادی دید و بخش‌های زیادی از ایوان های جنوبی و شمالی آن فرو ریخت.

بازدید حوزه معاونت پرورشی و تربیت بدنی

از روز یکشنبه مورخه93/10/7 سری جدید بازدید های حوزه معاونت پرورشی از آموزشگاه های شهرستان بروجرد آغاز گردید.

در این بازدید که معاونت پرورشی و تربیت بدنی آقای شهاب روزبهانی و کارشناسان تربیت بدنی,فرهنگی هنری و اقامه نماز حضور داشتند از چندین مدرسه ابتدایی بازدید به عمل آمد واز نزدیک فعالیت ها وعملکرد این آموزشگاه ها مورد ارزیابی قرارگرفت.

لازم به ذکر است طبق برنامه ریزی صورت گرفته قرار است تمامی مدارس شهرستان بروجرد مورد بازدید وارزیابی کارشناسان این حوزه قرار گیرند.

        

        

       

سید جعفر کشفی دارابی بروجردی

           مشاهیر و مفاخر و  هنرمندان بروجرد ۳

      استاد سیدجعفر کشفی دارابی بروجردی

           ادبیات و کتاب • اصول فقه • حدیث • شعر

                         قرن سیزدهم

       

  عکس تزئینی است و فقط برای زیبایی این قسمت انتخاب شده است .

(ح 1267 -1189 ق)، عالم امامى ، فقیه اصولى، محدث، مفسر، متکلم، نحوى،

عارف، ادیب و شاعر. نسب وى با سى  و چهار  واسطه به حضرت  موسى بن

جعفر (ع) مى‏رسد.

چون اهل عرفان و ریاضت‏هاى شاق و کشف و شهود بود به سید کشفى معروف شد.

تحصیلات مقدماتى را در  اصطهبانات  گذراند.  در 1208 قمری به نجف رفت و از محضر

اساتید وقت استفاده نمود و  در  فقه و  حدیث  برآمد. به  تدریس و  تصنیف  پرداخت و

مدت‏ها از مدرسین حوزه‏ى نجف بود. وى به اصرار   محمد تقى  میرزا  حسام‏السلطنه،

پسر فتحعلى شاه، حاکم بروجرد به بروجرد رفت و در آنجا به تدریس پرداخت.

وى همچنین در شهرهاى اصفهان، یزد و اصطهبانات نیز چند سالى تدریس کرده است.

او با صاحب «جواهر» و سید محمد باقر حجت الاسلام شفتى  معاصر بود.  سید حسین

بروجردى، صاحب «نخبة المقال» و حاج میرزا صالح لرستانى  و  اورنگ زیب میرزا، فرزند

حسام السلطنه محمد تقى میرزا حاکم بروجرد، و ملا عبداللَّه بروجردى از  شاگردان  وى

بودند.  ایشان در  شهر زیبای بروجرد درگذشت . وی در اواسط سلطنت فتحعلى شاه 

 قاجار در بروجرد مقیم بوده و در سال 1267 در همان جا وفات و مدفون  گردیده  

است. مقبره ایشان در کنار مسجد دوخواهران بروجرد قرار دارد .   

 

 

     عکس نزئینی است . 

 

   از اوست : 

صبح آمد که در میکده ها بگشایند

سر خم بهر  گشاد دل  ما  بگشایند

در میخانه گشادند به  اخلاص ، درای

پیش  از  آن  تا  در   تزویر و ریا بگشایند

بسته تا چند بود کار ندیمان ، وقت است

که    نکویان   گره   از   بند   قبا    بگشایند  

 

               * * * * * *

 

 مه مه ای طوطی سخن بسیار شد 

   زین سخن هر صفحه ای طومار شد 

     داستان      عقل       بی پایان    بود 

        آنچه   ناید   در   بیان  عقل  آن  بود

                    * * * * * *

زان آستان  که  قبلهء  ارباب  دولت است

                     محروم   بودن   از   عدم   قابلیت است

                     * * * * * *

گفتمش حرف به اغیار نمی باید گفت

                       زیر لب گفت که بسیار نمی باید گفت

سخندانی که از هر سوی بینی کلک گفتارش

           بدان شاخ گلی ماند که باشد غنچه بسیارش

کسی که چشم ندارد چه حاصل از شاهد

               وگر که گوش ندارد چه سود از گفتارش

                           * * * * * *

 

حکیم و عاقل و دانا کسی بود که سخن

                       به   فهم   گوید و کم گوید و نکو گوید

    

         از آثار وى:  

 

«اجابة المضطرین»، در اصول دین، حاوى تحقیقات عرفانى؛ «البلد الامین»،  

 منظومه‏اى به عربى،

در علم کلام و اصول دین؛ «تحفة الملوک»،

در سیر و سلوک و عقل و جهل و تعدیل قوا؛ «جمع الشتات»؛

«الرطب الیابس»؛

«الرق المنشور»؛

«الشریفیة»، در منطق؛

«الشموس و العکوس»؛

«صید البحر»؛ «کفایة الایتام»،

در فقه، در سه جلد؛ «میزان الملوک»، در عدالت سلطان؛

«نخبة العقول فى علم الاصول»؛

«سنابرق فى شرح البارق من الشرق»،

در شرح دعاى رجب؛ «برق و شرق» که به آن «شرق و غرب» نیز گفته‏اند،

در شرح بعضى از احادیث عرفانى؛ «دیوان» شعر.

سیّد جعفر کشفى دارابى از اعاظم علماء قرن  13 سیزدهم  (1267-1191 هجرى  

 قمرى)  و داراى تألیفات متعدد و بسیار مشهور است که  یکى از آنها کتاب معروف  

 «میزان الملوک  و الطوایف و  صراط المستقیم  فى سلوک  الخلایف»  در   اندیشه   

 سیاسى اسلام و از نشریات مرکز تحقیقات و مطالعات اسلامى قم در سال 1357 مى‏باشد. که یکى از آثار بى بدیل در روند  تحولات اندیشه  سیاسى  در حوزه تفکر اسلامى‏بوده و از میراث گرانبهاى سیاسى دانشوران سلف و به عنوان  گنجینه‏اى  

 پر ارج از دانشوران دوره  قاجار تلقى مى‏گردد. 

  " باید دانست که مرحوم علامه سیّد جعفر کشفى تحصیلات  مقدماتى را نزد مادر فاضل خویش آموخته و مدتى در یزد به تحصیل مقدمات مشغول و بعداً رهسپار نجف اشرف و در آنجا از محضر اساتیدى نظیر مرحوم سیّد محمّدمهدى بحرالعلوم استفاده کرده و رفته رفته به عنوان فقیه اصولى و عارفى سالک و حکیمى آگاه به زمان، شهره آفاق گردید. از علماى جامعین مابین علم و ایقان و ذوق و عرفان شناخته شده و  در اجتهاد و   فتاوى شهیر و در علم تفسیر و حدیث بى‏نظیر و در ردیف اعاظم علماى امامیه  در قرن 13 هجرى  محسوب مى‏گردد و تا آنجا  که آقا  بزرگ  تهرانى  در  اعلام الشیعه او را «هو من اعاجیب الزمان و اغالیط الدهر» خوانده است.

از سایر بزرگان این سلسله سیّد على عارف کشفى و سیّد موسى نجل مرحوم سیّد جعفر کشفى و حجت الاسلام و المسلمین سیّد حجت کشفى از فقیهان حوزه علمیه قم و استاد خط ثلث در قید حیات مى‏باشند. از بزرگان دیگر این خانواده، مرحوم محمّد   صالح  کشفى خوشنویس قرن 11 هجرى که در  صفحه 71 کتاب  خوشنویسان  اصفهان  به قلم  مرحوم منوچهر قدسى از او نام برده شده است.  "

 

 

 

   منابع  :   

 اثرآفرینان (جلد پنجم صفحه 42)  

 سخنوران بروجرد صفحه 356 - 359  

 

 تاریخ بروجرد جلد دوم صفحه   272

  

 تذکره استاد حزین بروجردی صفحه 612 (زندگینامه سید باقر 

 

 کشفی بروجردی از اعقاب  مرحوم سید جعفر کشفی ) 

 

 فرهنگ سخنوران جلد دوم صفحه  763

 

  آدمیت ( ب ) صفحه 90 - 88

  آثار عجم (103)

اعیان الشیعه (85/ 4) 

ایضاح المکنون (631 ،58 ،48/ 2 ،259/ 1)

 

دانشمندان و سخن‏سرایان فارس (90 -88/ 2) 

الذریعه (97/ 24 ،327 -326 ،49/ 23 ،225/ 21 ،89 -88/ 18 ،105/ 15 ،259/ 14 ،232/ 12 ، 177 -176/ 10 ،911/ 9 ،471 ،87/ 3 ،121 -120/ 1)

  

ریحانه (61 -60/ 5) 

طبقات اعلام الشیعه (قرن 242 -241/ 13) 

طرائق الحقائق (455/ 3) 

فارسنامه (1260/ 2) 

لغت‏نامه دهخدا  (ذیل/ دارابى) 

المآثر و الآثار (156) 

معجم رجال الفکر و الادب فى النجف (1079 -1078/ 3) 

 

مکارم الآثار (1858 -1855/ 5) 

مؤلفین کتب چاپى (333 -332/ 2) 

هدیة العارفین (256/ 1)  

 

 

  * نوشته شده توسط احمد معطری * 

        

 

 

 

محمد نصیر بروجردی

      مشاهیر و مفاخر و هنرمندان بروجرد 29

           استاد ملا محمد نصیر بروجردی

            دانشمند و شاعر قرن یازدهم

         

        عکس تزئینی است .

استاد ملا محمد نصیر بروجردی از شاعران و   دانشمندان قرن

یازدهم در شهر زیبای بروجرد   دیده بجهان   گشود . ایشان از

معاصران نصرآبادى (ز 1083 ق) بود که   به   امر شاه سلیمان

(1105 -1077 ق) به سمت مدرسی شهر   گنجه منصوب شد

و به گنجه رفت و به شغل تدریس مشغول شد.

" شاه صفی دوم یا شاه سلیمان (تولد ۱۰۲۶ ) فرزند ارشد   

 

 شاه  عباس  دوم  و  پادشاه  صفوی  بین   سالها  ۱۰۴۵ تا

۱۰۷۳ بود ."

استاد محمد نصیر بروجردی که به اسم اسعیل شهرت داشته

و در   شعر   و معما   تبحر و  اشعارى از   وى در تذکره‏ها آمده

است.

       از اوست :

دل ما جام و مهر او شراب است

                        که   ماه   نو   تمام   از   آفتاب   است

   
  منابع  :  

 

 

 دورنمایی از شهرستان بروجرد ( ۳۸۸ )

 

  تذکره‏ى نصرآبادى (538 -537 ) 

 

   

تألیف: میرزا محمد طاهر نصرآبادی حدود قرن یازدهم هجری قمری

مشتمل بر شرح حال و اشعاری از قریب هزار شاعر عصر صفوی.

  اثرآفرینان (جلد ششم) ص 45

 

  فرهنگ سخنوران جلد دوم (ص 936 )

  بزرگ طهرانی (د) (ص 1197 )

  الذریعه (1198 -1197/ 9)

 

* نوشته شده توسط احمد معطری *