شعر

صدای پای آب

صدای پـــــــــــــــای آب آید به گوشم       کــــــه فریــــادی کشد اینک خـــموشم

صدایی از پـــــــــــــی درد است جانم         چنــــــــــان سوزاند اینک اســــتخوانم

صـــــــــدای شر شر آب است مظلوم         که بی رحـــمانه اینک گشته محـــکوم

صــــــــــــــــدایش یک پیام آرد برایم         کـه جانــــــــــان پــــــدر من کـــم بهایم

اگر قدر و بهایم را نــــــــــــــــــدانیـد          سرود مــــــــــــــــهربــــانی را نخوانید

به من ظلـــــم و ستم کردید بسیــــــار         طبیـــعت می شود یک بــــــــاره بیمــار

صـــــــــــدایم کن صدایم کن به گوشم       طنیــــن زندگــــــی را می فــــــــــروشم

صدایم کن که من بس پر بـــــــــــهایم        یقین من هــــدیه از سوی خـــــــــــدایم

بدان این قصه را آنگه شوم شــــــــاد         که عــــالم را کنم من خوب آبــــــــــــاد

جهان خوان کرم گردید یـــــــــــــــاران              پر از لطف و نعم گردید یــــــــــــــاران

برای شکر الــــــــــــــــــــــــطاف الهی           نباید کرد مصرف با تبــــــــــــــــــــاهی

جهان گردد پر از آثــــــــــــــــار رحمت           خدا افزون کــــــــــــــــــــــند آثار برکـت

نمایشگاه هفته پژوهش و کارگاه های آموزشی متنوع

به مناسبت هفته پژوهش نمایشگاهی از دست ساخنه های دانش اموزان گرگان از تاریخ 24 آذر تا اول  دیماه در محل پژوهشسرای پسرانه بوعلی گرگان برگزار گردید . در بخش دیگری از نمایشگاه، کارگاه های خلاقیت و ساخت موشک های ابی نیز برگزار گردید که با استقبال پرشور داشن آموزان مواجه گردید. همچنین مدیریت محترم آموزش و پرورش گرگان جناب آقای دکتر کشیری و معاونت محترم پژوهشی اداره جناب آقای دکتر عبدالهی فر نیز ضمن حضور در این نمایشگاه ضمن تقدیر و تشکر از عوامل برگزارکننده ی نمایشگاه و مسولین پژوهشسرا از لزوم توجه به پژوهش در مقاطع مختلف تحصیلی و پایه ریزی بنیان های پژوهشی از دوره های ابتدایی تا متوسطه سخن گفتند.

شعر

صدای پای آب

صدای پای آب آید به گوشم                             

  که فریادی کشد اینک خموشم

صدایی از پی درد است جانم                          

چنان سوزاند اینک استخوانم

صدای شر شر آب است مظلوم                               

که بی رحمانه اینک گشته محکوم

صدایش یک پیام آرد برایم                             

که جانان پدر من کم بهایم

اگر قدر و بهایم را ندانید                              

سرود مهربانی را نخوانید

به من ظلم و ستم کردید بسیار                         

  طبیعت می شود یک باره بیمار

صدایم کن صدایم کن به گوشم                      

  طنین زندگی را می فروشم

صدایم کن که من بس پر بهایم                           

یقین من هدیه از سوی خدایم

بدان این قصه را آنگه شوم شاد                         

که عالم را کنم من خوب آباد

جهان خوان کرم گردید یاران                          

  پر از لطف و نعم گردید یاران

برای شکر الطاف الهی                                

نباید کرد مصرف با تباهی

جهان گردد پر از آثار رحمت                         

خدا افزون کند آثار برکت

خلع سلاح مردم دشتی در اوایل سلطنت رضاه شاه

● خلع سلاح مردم دشتی در اوایل سلطنت رضاه شاه:

در سال ۱۳۰۸در حالی که چهار سال از سلطنت رضا خان میرپنج که بعد ها به رضا شاه پهلوی ملقب گردید می گذشت" فوج نادری به فرماندهی سرهنگ احمد معینی جهت خلع سلاح مردم دشتی عازم آن دیار شد, آن سال مردم دشتی باقحط سالی شدیدی مواجع بودند تنها قوت روزانه اشان  ثمر نخل هایشان بود که آن هم تبدیل به خارک سیس (خارک سیس عبارت است از ثمر درخت خرما که در اثر بدی آب وهوا وعدم گرد افشانی صحیح دانه ها ی  خرما کوچک ونامرغوب است وبیشتر برای تالیف دامها استفاده می شود) شده  بود .روسای طوایف دشتی تصمیم  گرفتند که در مقابل فوج نادری بیاستند برای این کار با مرحوم ملا عبدالله زایر حسن جمال کدخدای مسیله عبد ی که فردی کار آزموده واهل نظر در آن زمان  بود مشورت کردند وایشان را  نیز دعوت به هم کاری نمودند اما ایشان روسای طوایف  از انجام این کار بر حذر داشتند وتوجیع ایشان این بود که مردم گرسنه هستند قوت لایموتشان سیس نخل است آن هم بیشتر مردم ندارند من توصیه می کنم با دولت در نیفتید. اما کو گوش شنوا .عده ای تفنگچی  جمع شدند وبه فرماندهی حسین خان دشتی(حسین خان ابن جمال خان ابن حسین خان ابن حاجی خان)در نزدیک روستای محمد آباد خورموج در مقابل ستون سنگر زدند .سنگر تفنگچی های دشتی در جنوب دره قرار داشت در حالی که  بیشترتفنگچی ها  نیز ازسلاح های موثری بهره مند نبودند در شمال دره ستون در حالی که یک ارابه توپ کششی داشتند وتقریبا با فنون نظامی آن زمان آشنای کامل داشتند اماده نبرد بودند بعضی ها نیز معتقدند در گیر ی از روستای عربی اغاز گردید وتا محمد آباد به اوج خود رسید در این زمان با شلیک گلوله توپ  رئیس عالی کنرینی به قتل رسید وتعدادی نیز زخمی شدند بقیه تفنگچی هابه سمت کوه خاک که در شرق روستای حسین زایری قرار دارد عقب نشینی ومتفرق شدند حسین خان با رئیس پولاد  از روسای کردوان که با خوانیین حاجیان از یک نژاد بودند وسابقه ی قرابت نیز داشتند"با پای پیاده این مسیر را پیمودند وچون  حسین خان پیرمرد بود بیشتر توان ادامه راه نداشت رئیس پولاد  برای آوردن مرکب و انتقال خان به کاکی  به روستای حسین زایری رفت اما بعد از برگشت از خان اثری نیافت بعدها پس از مدتی پیکر خان به راهنمای شبانی در شکاف کوه  خاک پیدا شد وجهت تدفین به شهر نجف حمل گردید وستون نیز در حالی که خود را فاتح این جنگ می دید وارد سراسر دشتی شد و افرادمسلح را خلع سلاح کرد  اما این کار بسیار دوام نیاورد پس از چند سال با ضعف دولت و روشن شدن آتش جنگ جهانی دو م مردم باز مسلح شدند  ودولت باز تصمیم به خلع سلاح گرفت اما در این زمان ملا عبدالله از تحویل اسلحه خوداری کرد وگفت ما مخالف  بسیار داریم منطقه نیز ناامن است به محض آرامش سلاح تحویل دولت می دهیم ولی با عدم موافقت ماموران دولت مواجع شد ملا عبدالله با دو پسرش حاج حسین جمالی نژاد وحاج اسماعیل وخواهرزاده ودامادش مرحوم زایر محمد عبدی(محزون دشتی) متواری شدند این مدت به گفته ی مرحوم محزون در مقدمه دیوانش دو سال طول کشید بیشتر محل زندگیشان در کوه ماه جنبان وکوه گنخک بود حدود دو ماه در غاری بنام اشکفت پوستی در کوه گنخک بودند در آن جا چند بیت شعر توسط مر حوم ملا عبدا لله با نوک کارد قدش(کارد قد چاقوایی دشنه ماند با تیغه فولادی ودسته ی نقره ای  تزئین شده که در جلد چرمی قرار می گرفت وشکارچی در شالی که دور کمر خویش می پیچید می زد وهنگام شکار وتنگاتنگ معرکه از آن استفاده می کرد) روی دیواره اشکفت کنده شده است که بعد از هفتاد سال در اثر عوامل طبیعی نظیر سرما وگرما که باعث انقباض وانبساط وشکستگی سنگ می گردد قسمتی از آن بر جای مانده است بیشتر شکار چیان که به این غار سر می زدنند بعضی از این اشعا ر از حفظ هستند و اب گیری نیز در نزدیک    این اشکفت است که بنام ملا عبدالله مشهور است از اشعاری که بر دیواره غار کند شد ه  وکمتر اسیب دیده  این دو بیت می توان به خاطر سپرد که اولی از سعدی(ره) می باشد ودومی از خود مرحوم ملا عبدالله وچون تخلص ملا عبد صیاد بوده است کلمه صیاد در این دو بیت تذکر شاعر به خودش  است خدایشان رحمت کناد..

صیاد نه هر بار شکاری گیرد

باشد که یکی روز پلنگش بدرد

ترا صیاد مغرور از چه باشی

نمی دانی که عمرت مختصر شد

✍ http://www.Gezderaz100.blogfa.com

اوضاع سیاسی-اجتماعی و اقتصادی دشتی در دوره رضاشاه

● دشتی در دوره رضاشاه :

[اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی دشتی]

✍ با سقوط حکومت قاجار و تشکیل حکومت پهلوی در سال 1304 هـ.ش، در تقسیمات کشوری تغییراتی صورت نگرفت و همان تقسیم بندی که پس از مشروطیت بر اساس قانون تشکیل ایالات و ولایات صورت گرفته بود حاکم بود این تقسیم بندی تا سال 1316 هـ .ش ادامه یافت در طول این مدت منطقه دشتی، یکی از بلوکهای فارس به حساب می آمد و به همراه دشتستان دارای حکومتی به نام دشتی و دشتستان بودند⇩

دردوره پهلوی اول اداره های دولتی به مرور زمان در مرکز دشتی تاسیس شدند اولین مرکز دولتی بخشداری بود که در سال 1306هـ ش در خورموج زیر نظر حکومت دشتی و دشتستان تاسیس گردید.حوزه تحت قلمروش از شمال و شمال شرق تا ناحیه بلوک و بوشکان، از غرب تا ساحل خلیج فارس، از شرق تا حوزه بخشداری فراشبند از توابع فیروز آباد و از جنوب تا دیر و ریز محدود می شد که وسعتی در حدود همان وسعت منطقه دشتی در دوره قاجار را در بر می گرفت⇩

از نظر اجتماعی، تغییرات زیادی در دوره پهلوی صورت نگرفت و همان قشربندی اجتماعی دوران قاجاریه وجود داشت و اکثر مردم را توده روستا نشین تشکیل می دادند که هم در مقابل حکومت مرکزی و هم حاکمان محلی چاره ای جز تسلیم نداشت .از نظر اقتصادی بیشتر مردم ، فقیر و بی زمین بودند و در خدمت مالکان و اربابان و کدخدایا محلی قرار داشتند.چون بیشتر کشاورز بودند به زمین وابستگی زیادی داشتند و بیشتر مالکان وصاحبان زمین را کدخدایان تشکیل می دادند.روستائیان نیروی خود را صرف کاربر روی زمین های آنها می نمودند به همین خاطر وابستگی آنان به خان ها و رؤسای مناطق زیاد بود به دلیل عدم گسترش ارتباطات و سطح فرهنگ امکان ایجاد تغییر و تحول و بر هم زدن وضع موجود برای روستائیان وجود نداشت.از نظر سیاسی هم اگر چه یکی از برنامه حکومت رضا شاه اسکان و سرکوبی عشایر و حکام محلی و تمرکز قدرت در دست دولت مرکزی بود با وجود این در دشتی حاکمان محلی به حیات خود ادامه دادند

از جمله حکام محلی و خاندانهای بزرگ دشتی می توان از « زایر علی» بزرگ «خاندان نامجو» در درازی،«رئیس عبدالحسن» بزرگ « خاندان رزمی» در سنا، مبارز دشتی«خالو حسین» در بردخون، ملا عبدالله زایر حسین جمال(جمالی حاجیانی) در مسیله، « شاه منصور خان»در شنبه، « فقیه زین الدین» و زائر عبدالحسین بجیکی» در فقیه حسنان،« حیدر محمد»(میدر) در طویل دراز و مقاتل، « حسین عالی» مشهور به حسینا در کلل، «خورشید» در آب سبز، « محمد احمدی» در بتونه، « کرم کرمی» و « حاج غلامحسین کرمی» در لوهک و گنوی، « علی اسماعیل» و « محمد اسماعیل» در آبدان و نوکن نام برد.در این زمان « زائر علی درازی» که پس از مرگ « رئیس محمد درازی» به قدرت رسیده بود ریاست خاندان درازی را بر عهده داشت.وی تا مدتها کلانتر درازی و نماینده دولت وقت در آن سامان بود و در امور خیریه تلاش فراوان می نمود سرانجام در سال 1314هـ.ش.وفات نمود⇩

○رئیس عبدالحسن رزمی فرزند:

« زایر غلام زایر صالح» فرزند « محمد»( پهنادار) فرزند « حسین» نیز از حکام محلی قدرتمند و مقتدر بود که در روستای دمنالو متولد شد و بعد به روستای سنا نقل مکان نمود.وی از قد و قامتی بلند ورشید برخوردار و تفنگچی ای ماهر و از برادران خود شجاع تر بود.چند بار ازدواج نموده که حاصل آنها دوازده پسر بود که بعد آنان را در روستاهای بادوله، اسماعیل محمودی، درگو، رزم آباد و لاور به حکومت گماشت و خود در سنا حاکم بود.در منطقه به « کدخدا عبدالحسن» مشهور بود در جنگ با انگلیسی ها در قیام جنوب چنان که بیان گردید شرکت فعال داشت وقتی جمال خان را درخورموج از حکومت برکنار نمودند و زایر عبدالله خان را به حکومت گماشتند، با کمک سایر حاکمان محلی به جنگ با وی و نیروهای انگلیسی پرداختند و سر انجام موفق به برکناری وی گردیدند.با «اسماعیل خان صولت الدوله» رابطه دوستی داشت و به دعوت ایشان به استقبال سردار سپه(رضا خان) رفتند و از جانب سردار سپه یک قبضه اسلحه سر پر به رئیس عبدالحسن اهدا گردید.در ضمن مهر نگین ایشان « بارها محمد گفت که علی یار من است» بود⇩

پس از بازگشت به سنا، مشغول امور روزمره خود گردید رفتار وی با مردم خیلی خوب بود او امور روزمره زندگی خود را انجام می داد حتی خود کار کشاورزی می کرد

★ملا عبدالله زایر حسین جمال

( جمالی حاجیانی) ، یکی دیگر از حکام متنفّذ محلی بود.ایشان با توجه به اعتبار و نفوذی که پدرش زایر حسین جمال داشت عهده دار کدخدایی روستای مسیله شد .وی انسان فهیم، دور اندیش و با هوش بود از قریحه شعری نیز برخوردار و با تخلص« صیاد» شعر می سرود و دفتری از اشعار ایشان که بیشتر دو بیتی می باشد نزد خانواده اش موجود است یک نمونه از دوبیتی هایش:

نخواهم در جهان جز وصل رویت 

نخواهم از صبا جز عطر بویت

گر عمر جاودان بخشد به صـیاد

 بمـیرم عـاقبـت از آرزویـت

•••ملا عبدالله در جوانی با دختر یکی از روحانیون دشتی بنام « آخوند زایر قنبرحاجیانی» ازدواج نمود و صاحب چند فرزند از جمله« حاج حسین» شد.ملا عبدالله با برخی حکام محلی معاصر خود رابطه خصمانه داشت از جمله حکام هم دوره ایشان رئیس عبدالحسن زایر غلام( رزمی) و زایر محمد حاج صالح چاه حسین جمالی بودند.میان ملا عبدالله و زایر محمد حاج صالح معمولا اختلاف و درگیری وجود داشت ملا عبدالله برادری قدرتمند و معروف به نام محمد حسین داشت زایر محمد حاج صالح هم برادری به نام حاج علی داشت شبی حاج علی و چند نفر از تفنگچیان زایر محمد جهت دستبرد زدن به اموال ملا عبدالله به مسیله عبدی حمله ور می شوند وقتی نیروهای زایر محمد به باغ ملا عبدالله رسیدند متوجه می شوند که محمد حسین و یکی از تفنگچیان ملا عبدالله به نام محمد متوجه حرکت آنها شده و آماده باش هستند وقتی نیروهای دوطرف به هم رسیدند شروع به تیراندازی به طرف همدیگر نمودند محمد حسین صدا می زند شما که هستید که به اینجا آمده اید جواب می دهد حاج علی زایر صالح هستم او هم مجدداً اعلام می کند من محمد حسین زایر حسین جمال هستم بعد در ادامه می گوید:

به این شکل جنگیدن فایده ای ندارد.« پاوه تا پاوم» ، سرانجام پس از درگیری میان آنها هر دونفر کشته می شوند وقتی این خبر به زایر محمد رسید برایش باور کردنی نبود اما وقتی شنید که برادرش حاج علی هم کشته شده باور کرد و گفت وامبیت کوه برمبد بنجه شیش نشید

ملا عبدالله از جمله حکام محلی بود که در عین حال که جهت برقراری نظم و حفظ قدرت و مبارزه با دشمنان از زور و شمشیر بهره می گرفت نسبت به زیر دستان بسیار مهربان و پناهگاه مستمندان و دستگیر بینوایان بود و منزلش همواره محل حضور حکام، علما و ادبا بود و همچنین دوستدار اهل بیت علیم السلام و به خصوص خادم امام حسین(ع) بود√

○دولت رضا شاه در راستای یکی از برنامه های خود که سرکوب عشایر و حکام متنفذ محلی بود، در سال 1308 ش متوجه منطقه جنوب و از جمله دشتی گردید و فوج گارد نادری را به فرماندهی سرهنگ احمد معینی به منظور خلع سلاح رعایا و حکام روانه این منطقه نمود و در چهارم آذر ماه سال با صدور اعلامیه ای خان ها و رعایای مسلح منطقه را فرا خواند تا اسلحه خود را به دولت تحویل دهند اعلامیه مزبور بدینقرار است:

○اعلان مورخه: 4آذر 1308نمره661 به طوری که عموم اهالی این حدود اطلاع نموده اند.مدتی است دولت متوجه و مصمم به تصفیه این منطقه گردیده که امنیت کامل و انتظامات اساسی را در سرتاسر خاک دشتستان، تنگستان و دشتی برقرار و با علاقه مفرطی که ذات اقدس بندگان اعلیحضرت به این حدود دارند ترقی تکاملی را که امروز به واسطه امنیت نصیب سایر رعایای این مملکت گردیده در این منطقه سر حدی نیز شروع نماید و چون یکی از عوامل مهم انتظامات امنیت خلع سلاح عمومی است لذا(به) موجب امریه مبارک بندگان حضرت اجل فرماندهی معظم کل قوای جنوب دامت عظمته به عموم اهالی دشتستان ،تنگستانو دشتی اخطار می نمائیم که بایستی تا آخرین تفنگ و فشنگ این منطقه جمع آوری کرده و عموم رؤسای کلانتران، خان ها و کدخدایان هر محل بایستی جدیت لازمه در انجام امر فوق نموده پس از اطلاع، مفاد این امریه را به عموم رعایا گوشزد و با اخطار ثانوی به هر یک از طوایف نواحی ، اسلحه خود را تسلیم بنمایند√

در خاتمه به عمم اهالی تذکر می هیم نظر به این که تفنگ مختص قشون و بایستی در دست افراد نظام باشد احدی را حق نگاهداری تفنگ نیست و مخصوصاً در این مقطع که قشون درتحت توجهات ذات اقدس بندگان اعلیحضرت همایون شاهنشاهی ارواحنا فدا در هر منطقه از مملکت اصلاحات اساسی را تکمیل نموده امیدواری کامل دارم که اهالی این حدود نیز برای امر فوق قدمهای سریع برداشته و برای انتظامات این حدود سعی کامل مبذول که از نعمت امنیت کامل بهره مند شده با کمال آرامش آسایش و استراحت مشغول کسب رعیتی خود شوند

ضمناً اخطار می نمایم چون در اداره قشون صورتی کامل از تعداد اسلحه طوایف مخالف این منطقه موجود و سابقه کامل در دست هست چنانچه اشخاص یا طایفه جزئی تعلل و مسامحه در انجام امر فوق در تسلیم اسلحه خود بنمایند تحت تعقیب و به شدیدترین مجازات محکوم خواهند شد[فرمانده فوج گارد نادری و ستون اعزامی دشتستان، تنگستان و دشتی] سرهنگ احمد معینی

مطبعه علوی بوشهر: 

خان ها و حکام دشتی حاضر به تحویل اسلحه خود نشدند و به همین خاطر فوج یاد شده بر شدت عمل خود افزود و سرانجام کار به درگیری بین حکام، افراد مسلح و فوج گارد نادری در نزدیکی محمد آباد از توابع خورموج گردید,در این جنگ تعداد زیادی از مردم دشتی به سرپرستی خان ها و حکام منطقه از جمله حسین خان دشتی، رئیس عبدالحسن رزمی و خالو حسین بردخونی حضور داشتند.در ابتدا پیروزی از آن قوای محلی بود، چنگ چند روز ادمه یافت.ژاندارم ها چون به تنهایی قادر به مقاومت در برابر قوای مردمی نشدند ازنیروهای زره پوش و توپ استفاده کردند و سرانجام بر قوای محل پیروز شده و حاکمان محلی هر یک به طرفی گریخته وخود را مخفی نمودند"

از جمله رئیس عبدالحسن با تمام خانواده و فرزندان خود به روستای کردلان فرار کرده و تحت حمایت عبدالحسین خواجه قرار گرفت که پس از بازگشت فوج نادری دوباره به سنا بازگشت خالو حسین نیز در روستاهای اطراف بردخون خود را مخفی نمود. در آن جنگ حسین خان دشتی به همراهی عده ای دیگر کشته شدند

در این زمان گویا زایر علی درازی حاکم درازی به استناد نامه فرمانده فوج گارد نادری به ایشان با نیروهای اعزامی رضا شاه همکاری می نموده است… ✍ A100

Http://www.Gezderaz100.blogfa.com