نام علمی فیروزهturquoise} }{سنگ ترکی} است این نامگذاری به دلیل فروش آن در زمان باستان در بازارهای ترکیه بوده است که معادن نیشابور از طریق جاده ابریشم به فروش میرسید.فیروزه از ترکیب آلومینو فسفات آبدار مس بوجود میآید. همان طور که از فرمول شیمیای آن معلوم است نحوه تشکیل پیچیده ای هم دارد.شیمیایی: در شکاف سنگها از نوع سنگهای رسوبیبرخورد شهاب سنگ: در آبهای زیر زمینیفیروزه سنگی آبی رنگ تا آبی پر رنگ است که در اثر فرسایش به سبز روشن تا سبز تیره تغییر رنگ میدهد. جلای آن بصورت چینی است دارای سختی ۵ الی ۶ میباشد با افزایش میزان آب در ترکیب سختی آن کاهش مییابد. نوع مرغوب آن جلای چینی با درجه سختی بالاست. فیروزه در اثر فرسایش آب از دست میدهد و کم رنگتر میشود.روش استخراج این سنگ دستی و به روش سنتی است تا به رگههای فیروزه صدمهای وارد نشود. ویژگی خاص فیروزه وجود رگه های زیبایی از اشکال، اشیا، گیاهان و… است.پیشینیان فیروزه را سنگ آرزوها مینامیدند و با لمس آن و نیت آرزو میکردند. **کاربرد فیروزه
فیروزه سنگ تزئینی و نیمه قیمتی میباشد. جواهر نگاران با برش سطح جلا زیبایی خاصی بدان میدهند. فیروزه نگین انگشتریها و نگین تاج شاهان مصر{فرعون} و پادشاهان باستان تا عهد حاضر بوده است.اما آنچه بعد از ورود اسلام به ایران قابل توجه است نقش آن در هنر اسلامی است و کاشیکاران زبر دست ایران بوسیله لعاب فیروزه رنگ جلا و زیبایی خیره کنندهای به کاشی بی روح مساجد دادند.در سال ۱۴۶۵ میلادی در زمان سلطنت جهانشاه حکمران مقتدر قره قویونلوها به دستور دختر جهانشاه مسجدی بنا گشت که فیروزه جهان اسلامگرفت . فیروزه معدن نیشابور قدمت ۲۵۰۰ساله دارد البته مجسمه ای ۷هزار ساله به شگل گوساله از فیروزه نشان از قدمت استخراج این سنگ دارد. این مجسمه امروز در موزه لوور پاریس نگهداری میشود. فیروزه نیشابور در جهان بنام{Persian quality}شناخته میشود.بهترین و بزرگترین بازار فروش این نگین بازار مشهد است که متاسفانه با و کار صنعتگران ترکیه و ورود فیروزههای ایلات متحده در بازار مشهد فیروزه نیشابور مرغوبترین سنگ فیروزه دچار فراموشی و مرگ اقتصادی شده است این امر نتیجه سهل انگاری و کم کاری مسئولین در معرفی؛ بازار یابی و استخراج و فروش این نگین منحصر بفرد است سطح شکل فیروزه صدفی است/رنگ خاکه سفید و گاهی سبز روشن دارد که با خراش دادن آن بر روی چینی بدون لعاب بوجود میآیدفیروزه بدل از رنگ کردن سنگ{مها} بدست میآید که خضرا نامیده میشود.چربی و روغن در مجاورت زیاد با نفوذ به سطح آن و جذب گرد و غبار هوا باعث از بین رفتن جلای آن میشود.در مقابل حرارت و شعله تیره{سبز مات} شده و رنگ شعله را به علت وجود مس{آبی } میکند.در لوله آزمایش در اثر حرارت آب از دست داده و تیره میشود.تنها کانی مشابه فیروزه{کریزوکلا}عجمی: گرد و درشت درجه خلوص بالا {مرغوبترین در جهان}شجری: نوع رگه دار فیروزه میباشد. علت وجود آب در ترکیب شیمیایی اش در مکان گرم و خشک آب از دست داده و کمرنگ میشود بهتر آن است در جایی مرطوب نگهداری شود.شستن فیروزه با مواد پاک کننده باعث میشود رنگ آبی به رنگ سبز تغییر یابد و دلیل آن جانشینی آلومنیم موجود در ترکیب هست که باید از نو سطح آن را صیقل داد.
شرکت باما که نام آن برگرفته از شرکت بهره برداری از معادن ایران است در سال 1330 در اصفهان به ثبت رسید و در سال 1334 فعالیت خود را آغاز نمود . این شرکت طی سال 1380 به سهامی عام تبدیل و در اسفند 1382 در بورس پذیرفته شد . فعالیت اصلی این شرکت در حوزهء اکتشاف ، استخراج و بهره برداری از معادن روی است . منطقه اصلی فعالیت شرکت در رشته کوه ایرانکوه و برروی ذخایر سرب و روی این منطقه متمرکز است که در 20 کیلومتری جنوب غربی اصفهان واقع شده است .
باما از معادن تحت مالکیت خود جهت تامین خاک معدنی استفاده می برد و میزان وابستگی به خرید های داخلی و خارجی در آن نستا" پایین است . معدن گوشفیل ، تپه سرخ و کلاه دروازه سه معدن اصلی این شرکت هستند و باعث شده اند تا باما برخلاف همگروهان در تامین خاک با مشکلات بسیار کمتری مواجه باشد .
روند تولید محصولات این شرکت در سالیان اخیر به شرح نمودار زیر بوده است :
مشاهده می کنید که روند تولید دو محصول اصلی شرکت طی 7 سال اخیر نزولی است ، معدن انگوران در سال های قبل بخشی از خاک پرعیار مورد نیاز باما را تامین نموده است ، این خاک چون پرعیار بوده یک مرحله سرب گیری میشد بنابراین هزینه تولید آن پایین تر از معدن های باما بود اما عدم توفیق در زمینه دریافت خاک از معدن انگوران به علت مشکلات استخراج ، میزان تولید کربناته شرکت را کاهش داده فلذا در سال جاری، تولید و فروشی برای این محصول پیش بینی نشده است .
در ادامه قصد داریم وضعیت سودآوری سال جاری شرکت را بررسی کنیم که به همین منظور از جدول زیر استفاده می بریم :
در سناریو تحلیلی نرخ کنسانتره سرب بر اساس عیار 60% ، هزینه ذوب 260 دلاری و نرخ جهانی شمش سرب 1850 دلاری برای 6 ماهه دوم سال یشبینی شده است همچنین نرخ شمش روی هر تن 2150 دلار و در هر دو محصول نسبت دلار به ریال 33000 ریال در نظر گرفته شده است .
بخش بهای تمام شده عمدتا" هزینه استخراج پرداختی به پیمانکاران به موجب قراردادهایی است که جزئیات آن افشاء نگردیده با این حال 50% از هزینه استخراج در 6 ماهه محقق شده است ضمن اینکه نرخ سنگهایکمعیارباما در گزارش بودجه برای 6 ماه دوم بالاتر از نیمه نخست فرض گردیده و بالاتر بودن حاشیه سود 6 ماه نخست نسبت به پیشبینی نشان می دهد که علی رغم پتانسیل رشد در بخش فروش ، بهای تمام شده با شیب بسیار کندتری رشد خواهد کرد به شکلی که می توان بهای تمام شده را در یک حالت معقول در سطح بودجه در نظر گرفت.
باما 41 درصد از سود خالص خود را از محل سرمایه گذاری ها کسب می کند ، بیش از 60% از درآمد سرمایه گذاری در سال جاری حاصل تقسیم سود ذوبرویاصفهان است . این شرکت قصد دارد 7 هزار تن شمش روی در سال جاری به فروش برساند ، در 6 ماهه 3600 تن محصول تولید کرده اما تنها 2320 تن آنرا فروخته ، عمدتا" شرکت ها در این صنعت در آغاز سال میلادی جدید محصول صادر می کنند .
در یک حالت محافظه کارانه می توان گفت سود برآوردی شرکت ذوب روی اصفهان جای رشد 25 میلیارد ریالی دارد . این شرکت یعنی ذوب روی اصفهان می تواند در سال جاری 160 میلیارد ریال سود خالص داشته باشد و زیر مجموعه 100% کاما است لیکن پیشبینی تقسیم سود آن 60% سود خالص است فلذا در واقع سود کاما 80 میلیارد ریال بالاتر از سود فعلی است .
با این تفاسیر EPS شرکت به شکل زیر خواهد بود :
سناریو دوم یعنی تقسیم سود 100% ذوب روی اصفهان بسیار دور از ذهن است چون شرکت بخشی از سود را برای فعالیت خود تقسیم نمی کند اما در واقع چون زیر مجموعهء 100% کاما محسوب میشود نتیجه میگیریم که بواقع کاما چنین سودی به صورت تلفیقی در دل خود دارد و تقسیم سود یا عدم تقسیم سود ذوب اصفهان موضوع مهمی نیست .
در حالی کل بهای تمام شدهء ذوب روی اصفهان برای کاما 80 میلیارد ریال است که ارزش برآوردی این شرکت 750 میلیارد ریال است ضمن اینکه کل ارزش بازار کاما از 2000 میلیارد ریال کمتر است بنابراین میبینیم که در واقع باما پس از 63 سال فعالیت همچنان جذابیت های بنیادی برای معامله گران بلند مدتی دارد .
در پایان یادآور می گردد که شرکت انجام افزایش سرمایهء 150% از محل سود انباشته طی سال جاری را در دستور کار دارد.