قلیائیت آب :
قلیائیت آب عبارتست از ظرفیت کمی آب در خنثی نمودن یک اسید قوی تا PH مورد نظر است این مقدار ممکن است با PH نقطه پایانی تغییراتی قابل ملاحظه ای نماید. قلیائیت به عنوان یکی از ویژگی های کلی و عمومی آب تعیین می شود در صورتی که تعیین مقادیر بر حسب هر یک از مواد مشخص مورد نظر باشد باید ترکیب شیمیایی نمونه معلوم باشد.
مقدار قلیائیت برای آب های طبیعی یا پساب هایی که مورد تصفیه قرار می گیرند مقدار متنابهی است اندازه گیری های قلیائیت در تفسیر کنترل فرآیندهای تصفیه آب و پساب ها کاربرد شایان توجهی دارند. قلیائیت آب ممکن است به صورت 5 حالت زیر باشد:
1) قلیائیت مربوط به هیدروکسیدها
2) قلیائیت مربوط به هیدروکسیدها و کربناتها
3) قلیائیت مربوط به کربناتها
4) قلیائیت مربوط به کربناتها و بی کربناتها
5) قلیائیت مربوط به بی کربناتها
قلیائیت کل نمونه برابر غلظت بازهای قابل تیتراسیون توسط اسید در حضور شناساگر مناسب است که میزان آن وابسته به شناساگر انتخاب شده و در نتیجه PH نقطه پایانی یا ختم واکنش می باشد از آنجایی که قلیائیت بیشتر آبهای سطحی اساساً در اثر وجود هیدروکسید و کربناتها و بی کربناتها است میزان قلیائیت را معمولاً نشانه ای از غلظت این ترکیبات می دانند هرچند مواد دیگری مانند فسفاتها و سیلیکاتها یا دیگر بازها نیز می توانند در قلیائیت نقش داشته باشند. برای قلیائیت کمتر از 20mg/l به کمک بورت 10ml و اسید استاندارد 02/0 نرمال و 100 تا 200 میلی لیتر از نمونه تیتر می کنیم و حجم اسید مصرفی را یادداشت می کنیم.
PH نقطه پایانی در حجم سنجی پتانسینومتری
Mg/L CaCo3 = A . N 5000/ V (mg) = قلیائیت
قلیائیت هیدروکسید (OH)
قلیائیت هیدروکسید به تنهایی وجود دارد اگر قلیائیت متیل صفر بوده و فقط قلیائیت فنل وجود داشته باشد در این صورت قلیائیت کل = قلیائیت فنل = قلیائیت هیدروکسید
قلیائیت کربناتها ()
به تنهایی وجود دارد اگر قلیائیت فنل و متیل هر دو وجود داشته باشد و با یکدیگر مساوی باشند زیر با توجه به این که تنها نیمی از کربنات موجود در نمونه در حضور فنل فنالین خنثی و اندازه گیری شده و نیم دیگر به بی کربنات مبدل گشته و در حضور متیل اسید مصرف می کند.
قلیائیت بی کربنات ها ()
به تنهایی وجود دارد اگر قلیائیت فنل صفر بوده ولی قلیائیت متیل وجود داشته باشد در این صورت قلیائیت کل مساوی قلیائیت بی کربنات است.